سازهای ارکستر

ارکستر شامل یک رهبر ارکستر که قلب ارکستر است و گروهی از نوازندگان می‌باشد و شمار نوازندگان معمولا بین ۶۵ تا ۱۱۰ نوازنده است

در این مقاله به معرفی ارکستر و انواع آن میپردازیم

نامگذاری ارکسترها

نامگذاری هر ارکستری معمولا براساس نوع قرارگیری و تعداد سازها در آن انجام می‌شود. به طور مثال، بزرگ‌ترین نوع ارکستر، یعنی ارکستر سمفونی ، به معنی این است که در آن از کلیه گروه‌های سازی و تقریبا تمام سازهای موسیقی کلاسیک غربی مورد استفاده قرار گرفته شده‌ است.

در مقابل، در ارکسترهای کوچک‌تر، تنها بخشی از سازهای موسیقی کلاسیک وجود دارد و آن را با نام‌ها متفاوتی می‌شناسند؛ ازجمله این ارکسترها می‌توان به ارکستر مجلسی اشاره کرد که به ارکستری می‌گویند که در آن از سازهایی مثل زهیِ آرشه‌ای، سازهای بادی چوبی و سازهای کوبه‌ای و سازهای کلیدی مثل پیانو استفاده می‌شود.

برخی از عنوان‌های ارکسترها اشاره به سازهای به کار رفته یا نقش سازها در این اکستر ندارد. بعضی از نامگذاری‌ها، فقط جهت تشخیص ارکسترها مختلف در منطقه‌ای یا شهری انجام می‌شود. به طور مثال، ارکستر فیلارمونیک به طور معمول از جانب انجمن دوستداران موسیقی در هر شهر پشتیبانی مالی می‌شود. این انجمن به انجمن فیلارمونیک مشهور است.

اغلب در این ارکسترها نوازندگان خبره و چیره‌دست هر شهر فعالیت می‌کنند. البته ازنظر سازی ساختار ارکستر فیلارمونیک به صورت ارکستر بزرگ یا سمفونیک است. مثل ارکستر فیلارمونیک برلین و ارکستر فیلارمونیک لندن

تاریخچه ارکستر

گروه‌های موسیقی یا همان ارکسترها در حدود سال‌های ۱۶۰۰ به وجود آمدند. ارکستر اجرای اپرای ارفئو از ساخته‌های کلودیو مونته‌وردی را می‌توان برجسته‌ترین و بارزترین نمونه ارکسترهای پیشین دانست. همچنین ژان باپتیست لولی، آهنگساز فرانسوی در اواخر قرن ۱۷ ارکستری برای بارگاه سلطنتی ترتیب داد.

پس از آن در قرن ۱۸ آهنگسازی به نام یوهان استامیتز به همراه آهنگسازان دیگر در مکتب مانهایم که در آن زمان شناخته شده بود، اولین قدم‌ها را برای آهنگسازی‌های اولیه برای ارکستر سمفونی مدرن برداشتند. در آن ارکستر، هر موسیقی مشتکل از ۴ قطعه برای ترکیب سازهای مختلف می‌شد. از جمله:

·    بادی‌های چوبی (فلوت، ابوا و فاگوت)

·    بادی‌های برنجی (فرنچ هورن، ترومپت)

·    کوبه‌ای‌ها (۲ تیمپانی)

·    زهی (ویولن‌های اول و دوم، ویولا، ویولون سل و کنترباس)

در آن دوره همچنین ساز کلارینت در ارکستر پذیرفته شد و سازهای اصلی دوره‌های پیشین مثل هارپسیکورد، لوت و لوت باس، با گذشت زمان از یادها رفتند. پربارترین دوره ارکستر را می‌توان قرن ۱۹ دانست. در آن دوره بادی‌های چوبی از دو عدد به ۳ یا ۴ عدد رسیدند و همچنین بادی‌های برنجی گروه خود را  با ترومپت سوم، هورن سوم و چهارم و اضافه شدن ترومبون تکمیل کردند.

تاریخ ارکستر سمفونیک از دوره کلاسیک تا کنون، تغییر و تحولات زیادی را داشته و سازهای ارکستر سمفونیک همراه با  دانش ارکستراسیون رو به تکامل رفته‌اند.

سازبندی در ارکستر

در هر ارکستری با توجه به نیاز آن، سازبندی متفاوت است. چینش تابعی هر ارکستری از پارتیتور توسط آهنگساز نوشته می‌شود و در هنگام تنظیم مجدد آن تغییراتی نیز در آن اعمال می‌شود. سازبندی هر ارکستر به دسته‌های زیر تقسیم می‌شود:

·    سازهای بادی چوبی

·    سازهای بادی برنجی

·    سازهای کوبه‌ائی

·    سازهای زهی

·    سازهای کلیدی

سازبندی در ارکستر سمفونیک

در ارکستر سمفونیک ۴ گروه کر وجود دارد. سازهایی که در ارکستر سمفونیک استفاده می‌شوند، در ۳ دسته کلی قرار می‌گیرند:

ضربات: سازهایی که با ضربه زدن به آن صدا ایجاد می‌کنند.

رشته‌ها: سازهایی که با لرزش سیم‌ها صدا ایجاد می‌کنند.

بادی: سازهایی که با دمیدن به داخل آن صدا ایجاد می‌کنند. ( که خود به دو دسته برنجی و بادی چوبی تقسیم می‌شوند.)

سازبندی ارکستر موسیقی کلاسیک

دسته‌بندی کلی که طبق نوع ساز در ترکیب‌بندی یک ارکستر قرار دارند به این شکل است که رهبر ارکستر در سمت چپ، گروه ویولن‌های اول و دوم و در کنار ویولن‌ها ویولاها و در کنار آن‌ها ویولنسل‌ها هستند. قسمت جلوی ارکستر نیز در معمولا سازهای زهی وجود دارد.

در برخی از مواقع، در سمت چپ رهبر و در جلوی ویولن‌های گروه اول، سازهای تکنواز و کنسرتوها قرار دارند که با توجه به کنسرتوی موردنظر، سازهای مختلفی می‌تواند باشد. گروه سازهای بادی در ردیف بعد قرار می‌گیرند و کنترباس‌ها نیز در کنار آن‌ها هستند. در ردیف انتهایی نیز سازهای کوبه‌ای قرار می‌گیرند.

این مدل سازمان‌دهی و نظم باعث فراهم شدن یک گونه استاندارد می‌شود که به واسطه آن رهبر ارکستر از طریق اشارات قراردادی که خودش تنظیم کرده، هر گروه سازی را در زمان نواختن مطلع می‌سازد.

سازهای مهم ارکستر سمفونیک

سازهایی که در ارکستر سمفونیک غربی حضور ثابت دارند را سازهای ارکستر سمفونیک می‌گویند. هرکدام از این سازها نقش خاص خود را در ارکستر ایفا می‌کنند. نوازندگان هرکدام از این سازها نیز در محل‌های خاص بر روی سن ارکستر نشسته و ساز خود را می‌نوازند.

علاوه بر سازهایی که ذکر شد، در برخی از موارد، سازهای دیگری هم در بین سازهای ارکستر سمفونیک هستند که حضور ثابتی ندارند. علاوه بر این، در بین سازهای موجود در ارکستر، با توجه به نظر آهنگساز، بعضی از سازها در برخی آثار حضور ندارند.

در عکس زیر می‌توانید محل نشستن نوازندگان روی سن ارکستر را مشاهده کنید:

 

دسته‌بندی سازها در ارکستر

نام‌ سازها و گروه‌بندی هرکدام در زیر دسته‌بندی شده‌اند:

سازهای زهی

ویولن، ویولا، ویولنسل (چلو)، کنترباس (دابل باس)، هارپ

سازهای بادی چوبی

فلوت، فلوت پیکولو، ابوا، کرآنگله (هورن انگلیسی)، کلارینت، کلارینت باس، فاگوت (باسون) کنترفاگوت

سازهای بادی برنجی

هورن، ترومپت، ترومبون، توبا

سازهای کوبه‌ای

تیمپانی، باس درام (طبل بزرگ)، ساید درام، سنج (سیمبال)، مثلث، ماریمبا، زایلوفون، وایبرافون، بلز ارکستری (کلوکن اشپیل)

ایتالیایی

زبان ایتالیایی طی پروسه ای طولانی و تدریجی، که بعد از سقوط امپراطوری رومن در قرن 5 ام آغاز شد، توسعه یافت. بعد از سقوط امپراطوری، شکل بومی و ورنا کولار این زبان نقشی مهم در جامعه و زندگی هر روزه ی مردم داشت. اگرچه برای چند قرن، به خصوص در طول قرون وسطی، لاتین زبان فرهنگی گسترده ای بود که در دانشگاه های اروپایی و تمامی مراسمات و مراحل رسمی کلیسا مورد استفاده قرار می‌گرفت.

 زبان ایتالیایی مستقیما از لاتین ریشه می گیرد، درست مانند دیگر زبان های لاتین نظیر اسپانیایی، ایتالیایی، کاتالانُ پرتغالی، فرانسوی ، رومانیایی و …

زبان ایتالیایی توسط 66 میلیون نفر در سراسر دنیا صحبت می شود، که بیشترشان در ایتالیا زندگی میکنند ( از جمله سیسیلی و ساردینیا). ایتالیایی زبان رسمی کشور ایتالیا، سن مارینو . واتیکان سیتی می باشد. ایتالیایی همچنین( به همراه آلمانی، فرانسوی و رومنش) زبانی رسمی در سوئیس است. ایتالیایی زبانی رایج در فرانسه و جوامع کوچک در کرواسی و اسلوونی است. 

در این مقاله نگاهی داریم به ساختار و خاستگاه این زبان  

زیر ساخت ایتالیایی مدرن 

از منظر تاریخی، میتوان ادعا کرد که لهجه ی توسکانی که سه شعر مهم در سده ی 13 میلادی به آن نوشته شده، ریشه ی زبان ایتالیایی مدرن است. 

زبان ایتالیایی که ما امروزه استفاده می کنیم نتیجه ی پروسه ای طولانی از انقلاب ها و جدال هایی است که در سده ی 16 میلادی جریان داشته اند. 

گویش ها در زبان ایتالیایی 

استفاده از گویش های مختلف در ایتالیا در مقایسه ی باقی کشورهای اروپایی، شکلی منحصر بفرد دارد. حتی امروز هم در بسیاری نقاط ایتالیا از گویش ایتالیایی به عنوان راهی غیر رسمی برای برقراری ارتباط در جوامع مختلف و در بین خانواده ها استفاده می شود. 

ساختار زبان ایتالیایی 

الفبای ایتالیایی بسیار شبیه به انگلیسی و رومنس می باشد. از 21 حرف در ایتالیایی استفاده می شود. تلفظ در ایتالیایی یکی از مسائل مهم و ابتدایی در یادگیری این زبان است. تلفظ بسیاری کلمات با نوشتار آن اندکی متفاوت است.

ایتالیایی، گرامری آسان و روان برای یادگیری داشته و به خاطر ریشه ی لاتین آن با انگلیسی مشابهات فراوانی دارد که این، امر یادگیری را ساده تر می سازد.  

ایتالیایی زبانی کهن و ریشه دار در تمدنی غنی است که یادگیری آن شما را با فرهنگی باستانی و سراسر پر ماجرا آشنا ساخته و امکان شناخت دنیایی جدید را به شما میدهد

کاخن

 در زبان اسپانیایی کاخن به معنی صندوقچه و یا جعبه است، برای نواختن این ساز ، نوازنده بر روی آن نشسته و با ضربات کف دست و انگشتان بر روی صفحه جلویی و کناری می‌کوبد.

این ساز عمدتا در موسیقی آفرو-پرویی و سبک‌های معاصر فلامنکو و جَز مورد استفاده قرارمی‌گیرد. 

 در این مقاله نگاهی میندازیم به تاریخچه و ساختار این ساز 

تاریخچه‌ی کاخن

کاخن قدمت زیادی ندارد. در ابتدا کولی‌های اسپانیا در کنار ساز گیتار روی جعبه‌های میوه ریتم‌هایی را برای رقص اجرا می‌کردند که بعدها شکل سازی مستقل به خود گرفت و به کاخن امروزی تبدیل شد. 

این ساز از اواخر قرن هجدهم میلادی توسط آفریقایی تبارهای پرو، موسوم به آفرو-پرویی‌ها مورد استفاده بود، اما بعدها در سراسر آمریکا، فیلیپین و اسپانیا رواج یافت. 

در اواخر قرن نوزدهم، نوازندگان کاخن تغییراتی را در صدادهی و ساختار آن پدید آوردند. 

ساختار کاخن

ساختار کاخن شبیه به جعبه‌ای شش وجهیِ مکعب مستطیل است که پنج وجه آن را از یک لایه نازک چوب به ضخامت ۲ تا ۳.۱ سانتی‌متر می‌سازند و وجه ششم را با یک تخته سه لایه نازک می‌پوشانند. این وجه که سرِ کاخن است را، "تاپا" می‌گویند و حفره‌های صدا در کنارش تعبیه می‌شوند. 

فاکتورهایی که در صوت کاخن مانند ارتفاع، حجم، طنین و کاراکتر تاثیر گذارند، عبارتند از: اندازه و شکل ساز، جنس و ضخامت چوب مورد استفاده در ساخت و اندازه و محل تعبیه حفره‌های صدا .

برای ساخت صفحه "تاپا"، معمولا از چوب‌ درخت‌های گیلاس، ماهون و افرا استفاده می‌شود، در حالی که بقیه قسمت‌های کاخن را از چوب کاج، صنوبر و یا سایر چوب‌های سفید و مرغوب می‌سازند. 

انواع کاخن

1- کاخن‌های ثابت:

این نوع کاخن ها فنر و یا سیم گیتار دارند و صدای یکنواختی تولید می‌کنند، ولی قابلیت تنظیم را ندارند. 

2- کاخن‌های رگلاژی:

این نوع کاخن‌ها دارای فنر یا سیم گیتار هستند، ولی صدایشان هم قابل تغییر است. این مدل از سازها در نوع فنری، قابلیت شل شدن و پخش‌ کردن صدای چوب، و در نوع سیمی، قابلیت کوک شدن مثل گیتار را دارند.